Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ-1ο Νηπιαγωγείο Μεγαλόπολης


"ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ"

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:  Οι τρόποι επικοινωνίας των ανθρώπων χαρακτηρίζονται από εξέλιξη και αλλαγή. Από τις κραυγές και τις χειρονομίες των πρωτόγονων έως την  αφήγηση των ιστοριών γύρω από τη φωτιά στις σπηλιές και την εμφάνιση διαφόρων μορφών  του γραπτού κώδικα οδηγηθήκαμε σταδιακά στην εμφάνιση του σημερινού κώδικα γραφής. Θέλοντας να γνωρίσουν τα παιδιά την εξέλιξη του τρόπου με τον οποίο γράφουμε επιχειρήσαμε ένα "ταξίδι" στο παρελθόν ακολουθώντας τα "Ίχνη της Γραφής". Χρησιμοποιήσαμε το υλικό από το έργο: "Στα ίχνη της Γραφής, η ιστορία της γραφής και της γλώσσας στον ελλαδικό χώρο" του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού καθώς και υλικό που μας παραχώρησε η κ. Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής Αρκαδίας.

ΣΤΟΧΟΙ:
  • Να γνωρίσουν τα διάφορα στάδια εξέλιξης της γραφής
  • Να συνδέσουν την ανάγκη επικοινωνίας των ανθρώπων με την ανάπτυξη και χρήση του γραπτού κώδικα.
  • Να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν τα διάφορα είδη γραφής: βραχογραφίες, ιερογλυφικά, ιδεογράμματα, σύγχρονα αλφάβητα.
  • Να αναγνωρίσουν διαφορετικές εκδοχές του γραπτού λόγου και να συνειδητοποιήσουν ότι οι εκδοχές αυτές μεταφέρουν ίδια ή διαφορετικά μηνύματα με διαφορετικό τρόπο.
  • Να παίρνουν πληροφορίες από διάφορες πηγές όπως τα έργα τέχνης, τις εφημερίδες στα οποία συνυπάρχουν γραπτός λόγος και εικόνα.
  • Να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας και η εικόνα είναι αναπαράσταση του κόσμου.
  • Να αναγνωρίσουν και να συγκρίνουν διαφορετικές μορφές του γραπτού λόγου όπως πχ το χειρόγραφο και το έντυπο κείμενο, αλλά και την ελληνική και άλλες γραφές.
  • Να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσου επικοινωνίας, ανάπτυξης ιδεών, μεταφοράς πληροφορίας και ως πηγή ευχαρίστησης και απόλαυσης.
  • Να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης
  • Να σχεδιάζουν διάφορα είδη γραμμών και περιγραμμάτων και να συνθέτουν διάφορα σχήματα και μορφές
  • Να πλάθουν και να μορφοποιούν
  • Να γνωρίζουν και να ονομάζουν διάφορα είδη τέχνης
  • Να χρησιμοποιούν με πολλούς τρόπους διάφορα υλικά και να κάνουν μικροκατασκευές. 
ΑΦΟΡΜΗΣΗ:
 Προκειμένου να εισάγουμε τα παιδιά στο θέμα δημιουργήσαμε μια σειρά από εικόνες στο δάπεδο. Ξεκινώντας από σύγχρονα μέσα όπως ο υπολογίστης, το κινητό τηλέφωνο και το tablet τα παιδιά περπάτησαν κατά μήκος της γραμμής και παρατήρησαν τις εικόνες. Στο τέλος υπήρχαν εικόνες με βραχογραφίες ενώ ενδιάμεσα μπορούσαν να παρατηρήσουν εικόνες με αγγεία που είχαν πάνω τους διάφορα σύμβολα, επιτύμβιες στήλες,  το δίσκο της Φαιστού και εικόνες με ιερογλυφικά και άλλα σύμβολα γραφής. Αφού όλα τα παιδιά έκαναν τη διαδρομή που είχε δημιουργηθεί  με τις εικόνες στο τέλος τους τέθηκε το ερώτημα: "Τι ίδιο έχουν όλες οι εικόνες;" Η απάντηση μας ξάφνιασε ευχάριστα:        " Έχουν γράμματα!" είπαν τα παιδιά. Ύστερα γράψαμε το 2016 σε χαρτί και τους ζητήσαμε να το τοποθετήσουν δίπλα στις εικόνες που ταιριάζει. τα παιδιά το έβαλαν δίπλα στον Η/Υ, στο tablet και τ]στο κινητό τηλέφωνο. Στη συνέχεια τα παιδιά έκαναν τη διαδρομή με βήματα  προς τα πίσω ώστε να κατανοήσουν ότι το "ταξίδι της γραφής" ξεκινά από το παρελθόν. Κάπως έτσι ξεκίνησε "Το ταξίδι της γραφής".













 
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
  •  Προβάλλαμε σχετικά power point από το internet τα οποία αφορούσαν τη ζωή του ανθρώπου κατά την παλαιολιθική και την Νεολιθική εποχή :


 


                                      http://www.slideshare.net/mfroudaraki/ss-32553568



  • Ζωγραφική πάνω σε πέτρες






  • Δημιουργία ιστορίας





 

  • Παρατήρηση συμβόλων γραφής σε αγγεία
 

  • δημιουργώντας σύμβολα πάνω σε αγγείο για να περιγράψουν το περιεχόμενό του


 

  • Ο δίσκος της Φαιστού
 

  • Ομαδική εργασία. Κάθε ομάδα πλάθει, μορφοποιεί και χαράσει πάνω στο δίσκο τα δικά της σύμβολα







 

  • Κατασκευή σφραγιδόλιθων
 

  • Δημιουργία προσωπικού κώδικα γραφής του ονόματος






 

  • Δημιουργία κοινού κώδικα της τάξης και προσπάθεια να γράψουν πάνω στην πλαστελίνη το όνομά τους χρησιμοποιώντας τα σύμβολα που συμφώνησαν 




 

  • Παρατήρηση των επιτύμβιων στηλών και ανακάλυψη των γραμμάτων που είναι ίδια με αυτά που υπάρχουν στο όνομά τους

 

  • Γράφοντας βουστροφηδόν..



 
  • Βυζαντινά πρωτογράμματα. βρίσκουν λέξεις που αρχίζουν από το γράμμα και ύστερα υπαγορεύουν ένα φανταστικό διάλογο που έχουν τα ζώα που υπάρχουν στο σχέδιο



 

  • Διακόσμησαν τα πρωτογράμματα από τα ονόματα των ομάδων με αντικείμενα των οποίων  το όνομα αρχίζει από αυτό και προσπάθησαν να συνθέσουν μια ιστορία

 

  • Παρατήρησαν εφημερίδες γραμμένες στην ελληνική και σε άλλες γλώσσες και βρήκαν ομοιότητες και διαφορές



 
  • Αντιστοίχισαν λέξεις με τα αντίστοιχα αλφάβητα


  • Είδαν πως γράφεται και πώς διαβάζεται η λέξη "Καλημέρα" σε διάφορες χώρες του κόσμου


 
  • Προσπάθησαν να αντιγράψουν τη λέξη χρησιμοποιώντας το ελληνικό και άλλο αλφάβητο


 
  • Διαβάσαμε το ποίημα της Φυλλιώς Νικολούδη:"Η γιορτή των γραμμάτων"
 
και συμπληρώσαμε τα γράμματα που έλειπαν

 
κάποιοι αναρωτήθηκαν πόσα είναι όλα μαζί: 

 

  • Διαβάσαμε το ποίημα " Συμφωνία μ΄ένα δέντρο" του Γιώργου Κρόκου, από το Ανθολόγιο Λογοτεχνικών κειμένων της Α΄και Β΄Δημοτικού, το οποίο ήταν γραμμένο σε σχήμα δέντρου
 
και έφτιαξαν σχέδια χρησιμοποιώντας τα γράμματα της αλφαβήτας


  • δοκίμασαν να ζωγραφίσουν με κλειστά μάτια και κρατώντας το μαρκαδόρο  με το στόμα

 
Στο τέλος έξω από την αίθουσα φτιάχτηκε μια μικρή έκθεση με όλα όσα είχαν δουλέψει τα παιδιά κατά τη διάρκεια του θέματος . Το υλικό αποτέλεσε μια καλή αφορμή για ενημέρωση των γονιών από τα ίδια τα παιδιά.



 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Μέσω του προγράμματος  έγινε προσπάθεια να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά  ότι τα σύμβολα της γραφής που παρατηρούν γύρω τους έχουν ιστορία. Έχουν σημειωθεί πολλές αλλαγές στους τρόπους που οι άνθρωποι έγραφαν και γράφουν ακόμα και σήμερα. Μέσα από τις δραστηριότητες τα παιδιά έμαθαν να παρατηρούν , να συνεργάζονται και να ανταλλάσουν απόψεις. Αν και στόχος δεν ήταν να απομνημονεύσουν όρους , παρατηρώντας τα παιδιά τη στιγμή που περιέγραφαν στους γονείς τους τις δράσεις τους αλλά και στις μεταξύ τους συζητήσεις στη γωνιά για τη γραφή  πολλές φορές αναφέρθηκαν στα "ιερογλυφικά" , στα "ιδεογράμματα" , στο "δίσκο της Φαιστού" και στα "αγγεία".

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Νικολούδη, Φ.(2010). Η Γιορτή των Γραμμάτων.Σύγχρονο Νηπιαγωγείο,75, 76-79
Τσιλιμένη,Τ.,Γραίκος,Ν.,Καίσαρης,Λ.,Καπλάνογλου,Μ.(2012).Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Α΄& Β΄Δημοτικού: Το Δελφίνι.Αθήνα: ΟΕΔΒ
ΥΠΟΠΑΙΘ, Στα ίχνη της Γραφής: Προτάσεις για Δραστηριότητες
ΥΠΕΠΘ(2002). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο.Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο


3 σχόλια: